Uzależnienia behawioralne – gdy problemem nie są substancje, ale zachowania

Kiedy słyszymy słowo „uzależnienie”, większość osób automatycznie myśli o alkoholu czy narkotykach. Tymczasem współczesny świat przyniósł nowe wyzwanie – uzależnienia behawioralne. To sytuacje, w których problemem nie jest substancja chemiczna, lecz samo zachowanie, które wymyka się spod kontroli.

Co to są uzależnienia behawioralne?

Uzależnienie behawioralne to nałóg od wykonywania pewnej czynności. Może to być gra w kasynie, korzystanie z internetu, zakupy, jedzenie, a nawet praca. Z pozoru zwyczajne, a często wręcz pożyteczne aktywności, w nadmiarze stają się pułapką, która rządzi życiem człowieka.

 

Najczęstsze formy uzależnień behawioralnych

• Hazard – wciąga, obiecując szybkie zyski, ale prowadzi do długów i rozpadu życia rodzinnego.

• Uzależnienie od internetu i social mediów – pochłania coraz więcej czasu, osłabia relacje i pogłębia samotność.

• Zakupoholizm – kupowanie rzeczy nie z potrzeby, lecz dla chwilowej ulgi.

• Pracoholizm – obsesyjne oddanie pracy kosztem zdrowia i rodziny.

• Kompulsywne jedzenie – jedzenie nie z głodu, lecz dla poprawy nastroju.
   

Dlaczego te uzależnienia są tak niebezpieczne?

Uzależnienia behawioralne bywają trudniejsze do zauważenia niż alkohol czy narkotyki. Często otoczenie widzi w nich „pasję” lub „ambicję”, dopiero z czasem wychodzi na jaw, że dana czynność przejęła pełną kontrolę nad życiem człowieka. Konsekwencje są poważne – problemy finansowe, pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego, rozpad relacji.
 

Podobieństwa do uzależnień od substancji

Choć nie ma tu alkoholu ani narkotyków, mechanizm jest bardzo podobny:

• silna potrzeba wykonywania czynności,

• utrata kontroli nad czasem i częstotliwością,

• zaniedbywanie obowiązków i bliskich,

• pogłębiające się poczucie wstydu i bezradności.
  
   

Jak wygląda leczenie uzależnień behawioralnych?

Terapia przebiega podobnie jak w przypadku klasycznych uzależnień. Ważne jest uświadomienie sobie problemu, praca nad emocjami i nauczenie się nowych, zdrowych sposobów radzenia sobie ze stresem. Pomaga zarówno terapia indywidualna, jak i grupowa. W wielu ośrodkach Monaru coraz częściej trafiają osoby właśnie z tymi problemami.
 

Dlaczego warto reagować jak najszybciej?

Im szybciej ktoś zauważy, że codzienna czynność wymyka się spod kontroli, tym łatwiej zatrzymać ten proces. Wczesna interwencja daje większe szanse na szybki powrót do równowagi.

 

Podsumowanie

Uzależnienia behawioralne to ciche, ale bardzo realne zagrożenie. Hazard, internet czy zakupy mogą wydawać się niewinne, ale gdy przejmują władzę nad naszym życiem, potrzebna jest profesjonalna pomoc. Pamiętaj – uzależnienie to nie wstyd, a sięgnięcie po wsparcie to pierwszy krok do wolności.